عینک‌ آفتابی؛ در خدمت مُد یا سلامت؟

برای خیلی از ما، عینک آفتابی یک اکسسوری مد زنانه و مردانه محسوب می­‌‌شود. اما عینک­‌ها علاوه بر جنبه‌­های مد و زیبایی، دارای عملکردهای مهمی چون: محافظت چشم‌­ها در برابر نور خورشید و اشعه­‌ی خطرناک UV هستند. صرف نظر از سن و سال یا نسخه و توصیه‌­ی پزشکی؛ عینک آفتابی برای تمام افراد وسیله‌­ای ضروری­‌ست. اما ما برای این اختراع جذاب و کاربردی باید از چه کسی تشکر کنیم؟

برای رسیدن به این سوال باید نگاهی مختصر به تاریخچه‌­ی عینک‌­های آفتابی بیاندازیم!

تاریخچه‌ی عینک آفتابی

اینوئیت‌ها

عینک‌­های آفتابی بدوی در دوران ماقبل تاریخ، توسط اینوئیت‌­ها استفاده می­‌شدند؛ مردم بومی قطب شمال. این عینک‌­ها از عاج­‌های تراشیده شده­‌ی فیل­‌های دریایی ساخته می­‌شدند که در آن­‌ها شکافی برای “دیدن” ایجاد می‌­­شد. این عینک‌ها در واقع برای کمک و جلوگیری از برف‌­کوری ساخته و استفاده می‌­شدند و عاری از جنبه­‌های امروزی مد بودند (مگر اینکه شما یک اینوئیت ماقبل تاریخ باشید!).

افسانه­‌ها حاکی از آن‌­اند که امپراتور نرون­‌ها، نبردهای گلادیاتورها را با لنزهایی از زمرد به تماشا می‌­نشسته است، هرچند مورخان این ادعا را نادرست می‌­دانند!

چینی‌ها

بعد از اینوئیت­‌ها، چینی­‌ها در قرن دوازدهم با استفاده از کوارتز دودی به­‌عنوان لنز، کمی پیشرفت کردند. هرچند این لنزها به‌هدف جلوگیری از نور خورشید ساخته نشده بودند و در حقیقت برای پنهان کردن حالات چهره‌­ی داوران و قاضی‌ها در آن تاریخ و فرهنگ بودند.

در ادامه …

در اواسط 1700، یک بینایی‌­شناس لندنی شروع به انجام آزمایش‌­هایی روی لنزهای سبز برای کمک به مشکل بینایی کرد؛ و در واقع امروزه می­‌دانیم که سبز، بهترین رنگ برای محافظت از چشم‌­های ما در برابر اشعه‌­های خورشید است.

اختراع و شکل­‌گیری عینک­‌های آفتابی، آن­‌طور که ما امروزه آن­‌ها را می­‌شناسیم، تا قرن بیستم طول کشید. در سال 1929، سم فاستر (Sam Foster) شروع به تولید انبوه اولین عینک‌­های دودی کرد که در چشم به‌­هم زدنی، به یک کالای پرطرفدار و مد روز در خیابان‌­های آتلانتیک‌­سیتی تبدیل شد.

چند سال بعد شرکت Bausch & Lomb وارد عمل شد و شروع به ساخت عینک‌­های آفتابی برای هوانوردان نظامی آمریکایی کرد. مدل­‌هایی که از زمان استفاده‌­ی خلبان معروف آمریکایی، ژنرال مک‌­آرتور، به جرقه­‌ای از مد تبدیل و بسیار باب شد.

در دهه­‌های بعد، عینک‌­های آفتابی محبوب و محبوب­‌تر شدند و در طراحی و کاربری پیشرفت­‌های بسیاری داشتند. شاید مهم­ترین پیشرفتی که در تکنولوژی عینک­‌ها صورت گرفت، معرفی لنزهای پلاریزه در سال 1930 بود. عینک‌­های پلاریزه نسبت به سایر مدل‌­ها، مقدار بسیار بیشتری از نور و اشعه‌­ی خورشید را کاهش می­‌دهند و به جلوگیری از آسیب­‌دیدگی چشم‌­ها در برابر اشعه­‌ی UV کمک شایانی می‌­کنند.

اما به‌راستی عینک‌­ها با چشمان ما چه می‌­کنند؟

آیا عینک آفتابی کلید سلامت چشم‌های ماست یا یکی دیگر از محصولات و اکسسور­های فشن؟

الیوت لوین (Elliot Levine)، پزشک متخصص چشم ایتالیایی می‌­گوید: «قطعا عینک دودی حاوی عناصری از فشن و مد است که مردم به دنبال آن هستند، اما استفاده از عینک دودی و آفتابی فواید بسیاری هم برای سلامتی دارد.»

همان­‌طور که پیش­تر اشاره کردیم، مهم­ترین مزیت استفاده از عینک آفتابی، محافظت از چشم‌­ها در برابر اشعه‌­ی ماورای بنفش (UV) است. اشعه‌­ی ماورای بنفش می‌­تواند اثرات مخربی بر پلک‌­ها، قرنیه، عدسی و شبکیه­‌ی چشم داشته باشد.

چه زمانی از عینک آفتابی استفاده کنیم؟

آیا شما فقط در روزهای آفتابی تابستان از عینک دودی­‌تان استفاده می­‌کنید؟ اگر چنین است، در حق چشمانتان ظلمی بی­‌نهایت می‌­کنید. دکتر الیوت لوین در این خصوص می­‌گوید: «استفاده از عینک آفتابی برای تمام طول سال ضروری­‌ست. چه زمستان و تابستان، ابری یا آفتابی؛ چشمان شما همواره در معرض اشعه­‌ی ماورای بنفش هستند.»

اگر روی آب یا در مجاور آن هستید، محافظت از چشم­‌ها بسیار مهم است. دکتر لوین می­‌گوید: «زمانی که در مجاورت آب هستید، نه‌­تنها در معرض نور مستقیم خورشید قرار می­‌گیرید، بلکه نور منعکس‌­شده از آب را هم دریافت می­‌کنید.»

برف نیز می‌­تواند نور خورشد را منعکس کند، پس اگر زمستان­ به پیست‌­های اسکی مراجعه می‌­کنید، عینک آفتابی را فراموش نکنید. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه­‌ی UV می‌­تواند منجر به سوختگی قرنیه و پیری زودرس پوست اطراف چشم شود.

رنگ لنز­های عینک آفتابی چه اهمیتی دارند؟

مهم است که در حین خرید عینک آفتابی، به دسته­‌بندی رنگ و فیلتر لنزها توجه کنیم. انتخاب ما بایستی مطابق با استفاده موردنظر ما از عینک آفتابی و عادات و نیازهای بصری شخصی­‌مان باشد. به­‌جز موارد خاص، از لنزهایی که بیش از حد تیره یا روشن هستند پرهیز کنید: برای مثال برای پیاده‌­روی در شهر، سطوح رنگ روشن در دسته 1 یا 2 توصیه می‌­شود که به‌­ترتیب تا 57% و 83% نور خورشید را فیلتر می­‌کنند. رده 3 برای استفاده در تعطیلات ساحلی مناسب است؛ این لنزها تا 92% نور را جذب می­‌کنند و در آب یا روزهای به‌­غایت آفتابی، مثلا زمانی که برف در کوه­‌ها نور را منعکس می­‌کند، از تابش خیره­‌کننده­‌ی نور جلوگیری می­‌کند. رده­‌ی 4 تا 97% نور و اشعه‌­ی خورشید را جذب می­‌کند و فقط برای موقعیت‌های خاص مانند پیاده‌­روی در کوه‌­های مرتفع مناسب است. رانندگی با استفاده از عینک آفتابی که چنین درجه‌‌ای از تیرگی دارد، به‌­دلیل کاهش زیاد دید، مجاز نیست.

انتخاب رنگ شیشه و لنز عینک آفتابی، بستگی به زمان و شرایطی دارد که اغلب لنزهای رنگی استفاده می­‌شوند. عینک را برای کجا می­‌خواهید؟ زندگی روزمره، هنگام رانندگی، در حین ورزش یا استفاده برای یک مناسبت خاص؟

حتی برخی از لنزهای رنگی هستند که می­‌توانند بر فیزیولوژی و روانشناسی ما تأثیر بگذارند!

برای افرادی که مکررا یا برای مدت طولانی از عینک آفتابی استفاده می­‌کنند، سایه­‌های روشن­‌تر و رنگ‌­های کلاسیک مانند سبز، قهوه‌­ای و خاکستری به­‌دلیل خنثی بودن، گزینه‌­ی مناسبی هستند. رنگ­‌های دیگری هم مانند زرد برای عینک‌­ها دید در شب و یا لنزهای آبی برای دید بهتر در روزهای ابری مورد استفاده قرار می­‌گیرند.

در انتخاب رنگ لنز، متخصصین چشم می­‌توانند بهترین توصیه را، با توجه به کاربری، به شما ارائه دهند. آن­‌ها می­‌دانند که چه سطوحی از رنگ، گرادیان و دسته‌­بندی فیلتر برای شما مناسب است.

اما آیا تا­به­‌حال فکر کرده‌­اید که چگونه رنگ‌­ها با لنز عینک‌­ آفتابی درآمیخته می‌­شوند؟

 به­‌طور کلی دو روش برای رنگ‌­آمیزی لنزها وجود دارد. گاهی اوقات خود ماده از قبل رنگی است، در شرایط دیگر لنزهای شفاف در یک حمام رنگ­، رنگ‌­آمیزی می­‌شوند. این موضوع بستگی دارد که از چه ماده‌­ای برای تولید لنز استفاده شود و اینکه لنزها با نسخه یا بدون نسخه پزشک باشند.

اگر شما به‌­دنبال راحتی بیشتر در زندگی روزمره هستند، ممکن است عینک آفتابی با رنگی را در نظر بگیرند که با شرایط مختلف نوری سازگار می­‌شود. به‌عنوان مثال، لنزهای سازگار با نور (AdaptiveSun) زمانی که نور خورشید وجود ندارد دارای رنگ پایه 60 درصدی هستند، و زمانی که شدت نور زیاد می­‌شود، تا 97 درصد تیره می‌شوند.

این عینک‌­ها به‌­طور خودکار با همه­‌ی شرایط نوری سازگار می‌­شوند و دید راحت و وسیعی را تضمین می‌­کنند: در فضای باز و زیر نور آفتاب، یا روزهای ابری و در داخل خانه. آن­‌ها همچنین با رنگ­‌های گرادیان در دسترس هستند، که به­‌عنوان مثال خواندن منو در حیاط یک رستوران را آسان­‌تر می‌­کنند. بنابراین گذاشتن و برداشتن مداوم عینک آفتابی دیگر معضلی­‌ست که به گذشته‌­ها سپرده شده.

چه فریم عینکی مناسب فرم صورت شماست؟

شش شکل اصلی صورت وجود دارند که هرکدام با فریم خاصی از عینک به­‌خوبی جفت و متناسب می­‌شوند.

هنگام خرید عینک آفتابی برای کودکان به چه نکاتی توجه کنیم؟

با اینکه بسیاری از والدین برای محافظت از فرزندانشان دست به هرکاری می‌­زنند، معمولا از چشم کودکانشان غافل می‌شوند. در حقیقت چشمان کودکان بسیار بیشتر از بزرگسالان به اشعه‌­ی ماورای بنفش حساس است و خطرات بیشتری چشم آن‌­ها را تهدید می‌­کند.

مطالعات نشان می­‌دهد که حدود 50% از تمام اشعه­‌ی ماورای بنفشی که در طول عمر در معرض آن قرار می‌­گیریم، تا سن 20 سالگی توسط بدنمان دریافت می­‌شود. یک جفت عینک آفتابی کودکان باید تا 400 نانومتر اشعه را برای محافظت از چشمان، جذب کند. علاوه بر این عینک کودکان باید ارگونومیک، سبک و مقاوم باشد.

امروزه عینک­‌های آفتابی پیشرفت و تغییرات بسیاری کرده‌­اند. علاوه بر طراحی­‌های خلاقانه که بر زیبایی این اکسسوری افزوده است، اصول ارگونومی نیز به این محصول راه یافته‌­اند. از امکان طبی‌شدن لنزهای دودی و رنگی تا طراحی فرمی ارگونومیک که موجب عدم آسیب و فشاربه استخوان بینی و پشت گوش‌­ها می‌­شوند، همه موضوعاتی هستند که امروز در تولید عینک‌­ها مدنظر قرار می­‌گیرند. همچنین در بعضی مدل­‌ها امکان تعویض لنز با توجه به نیاز، توسط خود کاربر امکان‌پذیر شده است.

مانند بسیاری دیگر از محصولات، عینک‌­ها هم با گذر زمان، لوازم جانبی مختص به خود را توسعه داده­‌اند. بند عینک و اسپری­‌های پاک­‌کننده‌­ی لنز، از این دست محصولات هستند.

جایگاه عینک آفتابی در صنعت فشن

عینک و بالأخص عینک آفتابی یکی از اکسسوری‌­های پرطرفدار در صنعت مد و فشن هستند. این حوزه سهم قابل‌توجهی از فروش محصولات فشن را به خود اختصاص داده و همین موجب این شده­‌ست که برندهای بزرگ و محبوب دنیا، هر یک سعی کنند سهم خود را از این بازار به‌دست آورند. برندهایی چون پرادا (Prada)، بالنسیاگا (Balenciaga)، ریبن (Ray-Ban)، تام فورد (Tom Ford) و پلیس (Police) از جمله شرکت­‌هایی هستند که اقبال خوبی در جذب طرفداران عینک داشته‌­اند.

همچنین فریم­‌های عینک برای انواع آفتابی، طبی، بلوکات، ورزشی، شب، خلبانی و حتی عینک‌­های واقعیت مجازی با طراحی‌­های خارق‌­العاده هر روز کاربران عینک را بیش‌از‌پیش شگفت‌­زده می­‌کنند. با استفاده از متریال و مواد متنوع اعم از چوبی، پلاستیکی یا فلزی فریم‌هایی متناسب با فرم‌­های مختلف صورت دیزاین و تولید شده‌­اند. این تولیدات طیف گسترده‌­ای از مدل‌­های عینک را در اختیار مشتریان قرار می­‌دهند تا باتوجه به نیاز، سلیقه و شرایط خود بهترین گزینه را انتخاب کنند.

در نهایت…

عینک‌­های آفتابی دوست و نگهبان چشمان ما، این گوهر بینایی هستند. به دنیایی عاری از رنگ‌­ها و مضامین بصری فکر کنید؛ دنیایی چنین تیره برای شما چگونه است؟ آیا مراقبت از چشمان، حتی گاهی همراه با هزینه‌­ای بالا ارزش حفظ این لذت غایی، این حض بینایی را ندارد؟

تجربه‌­ی شما در استفاده یا عدم استفاده از عینک آفتابی چیست؟ ابزاری برای محافظت از چشم یا یک اکسسوری جذاب فشن؟ یا هردو؟

برای ما بنویسید✍️